Uit de praktijk van Saltus Beheer: vijf vragen over de verklaring van erfrecht

24 september 2020

‘In onze praktijk lopen we er bij het verkopen van landbouwgrond wel eens tegenaan dat een verklaring van erfrecht ontbreekt na een overlijden. Ik merk dat er vaak veel vragen leven rondom een verklaring van erfrecht’, vertelt Arno Haaijer, directeur Saltus Beheer. Wat is het en wanneer en waarvoor heeft u er een nodig? En hoe zit het met een verklaring van erfrecht en de bank? In dit artikel geeft Arno aan de hand van vijf vragen antwoord.

1. Wat is een verklaring van erfrecht?

‘Een verklaring van erfrecht, ook wel akte van erfrecht genoemd, is een notariële akte waarin staat:

• of de overledene persoon een testament heeft gemaakt,
• wie de erfgenamen van de overledene zijn en
• wie van de erfgenamen bevoegd is om de nalatenschap af te wikkelen.

Alléén een notaris kan een verklaring van erfrecht opmaken.’

2. Wanneer heeft u een verklaring van erfrecht nodig?

‘Met een verklaring van erfrecht kunnen de erfgenamen hun recht op de nalatenschap aantonen. Na een overlijden kunnen verschillende instanties in verschillende situaties om een verklaring van erfrecht vragen. Een belangrijk voordeel, dat ik in onze praktijk zie, is dat u met een verklaring van erfrecht sneller kunt schakelen bij het starten van een verkooptraject, omdat dan in beeld is wat ieders rechten zijn en wie er allemaal erfgenaam zijn.’

3. Waarvoor heeft u een verklaring van erfrecht nodig?

‘Vaak is een verklaring van erfrecht nodig voor:

• Toegang krijgen tot rekeningen bij de bank van de overledene;
• Belastingteruggave ten name van de overledene;
• Het uitkeren van een levensverzekering;
• Verkoop van een woning, een boerderij of een perceel landbouwgrond of bos van de overledene;
• Verzekeringsmaatschappijen, pensioenfondsen, beleggingsmaatschappijen en andere financiële instellingen.

In onze praktijk komt een verklaring van erfrecht wel eens van pas bij het verkopen van landbouwgrond. Als er een verklaring van erfrecht is, dan kunnen we sneller schakelen bij het starten van een verkooptraject en wordt de tenaamstelling in het kadaster ook aangepast, dus dat is ook een voordeel.’

4. Heeft u altijd een verklaring van erfrecht nodig?

‘Een verklaring van erfrecht is niet altijd nodig. Als er bijvoorbeeld een klein tegoed op de bankrekening staat, heeft de bank niet altijd een verklaring van erfrecht nodig om dit tegoed uit te kunnen keren. Banken hebben afgesproken niet altijd meer om een verklaring van erfrecht te vragen. Een verklaring van erfrecht is in principe niet nodig als:

• er geen testament is én
• er een langstlevende partner (echtgenoot of geregistreerde partner) is én
• er niet meer dan €100.000 op de bankrekening van de overledene staat.

In plaats van het opmaken van een verklaring van erfrecht tekent de langstlevende dan een verklaring dat de bank niet aansprakelijk kan worden gesteld voor de gevolgen van het vrijgeven van de bankrekeningen.

In alle andere gevallen, bijvoorbeeld als er een testament is, bij meerdere erfgenamen of als de rekening van een ouder of ongehuwde/niet-geregistreerde partner was, kan de verklaring wel nodig zijn. Soms gaan banken juist soepeler om met de regels. Het beleid verschilt dus per bank en per situatie. Bij meerdere bankrekeningen bij verschillende banken heeft u overigens maar één verklaring van erfrecht nodig.

Ik raad aan om vooraf te informeren bij de diverse instanties of een verklaring van erfrecht nodig is in uw geval.’

5. Waar vraag je een verklaring van erfrecht aan?

‘U kunt een verklaring van erfrecht bij de plaatselijke notaris aanvragen. Maar tegenwoordig kan dit ook online. Ik merk dat in de meeste gevallen één van de erfgenamen, zoals de langstlevende echtgenoot of partner, kind(eren), broer, zus, enzovoorts, een verklaring van erfrecht aanvraagt.’